ก่อนอื่นอาจต้องหา Program พวก SSH Secure Shell ไว้ Connect จากเครื่อง notebook เรา เข้าไปใช้ในเครื่องที่มีระบบปฏิบัติการ Linux ซึ่งเวลา Connect จะมีส่วนสำคัญคือ
Host Name: 10.9.61.xxx ( ส่วนนี้คือให้ใส่ IP address ของเครื่องที่เราจะเข้าไปใช้ )
User name: User ( ชื่อผู้ใช้ที่มีอยู่ในระบบ )
Port number: 22
แล้วใส่ Password เมื่อ Connect ได้แล้ว มักจะขึ้นข้อความเช่น
[boy@10.9.61.xxx]$ หมายถึงเรากำลังใช้ log in ชื่อ boy ที่อยู่บนเครื่อง 10.9.61.xxx
คำสั่งสำคัญๆที่ใช้ใน ระบบปฏิบัติการ Linux
1. ssh เป็นคำสั่งสำหรับ log in ไปยังเครื่องอื่นๆ เช่น
[boy@10.9.61.xxx]$ ssh girl@10.9.62.xxx หมายถึงจะย้ายจาก log in ชื่อ boy ของเครื่อง 10.9.61.xxx ไปยัง log in ชื่อ girl ของเครื่อง 10.9.62.xxx
2. passwd เป็นคำสั่งสำหรับเปลี่ยน Password
3. pwd เป็นคำสั่งเพื่อให้เราทราบว่าเราอยู่ตรงตำแหน่งไหน เช่น
[boy@10.9.61.xxx]$ pwd
มันอาจจะขึ้น /home/boy แสดงว่าเรากำลังอยู่ใน folder ชื่อว่า boy ซ้อนอยู่ใน folder ชื่อว่าhome
4. ls เป็นคำสั่ง list ดูชื่อ file และ folder
5. ls -l หรือ ll เป็นคำสั่ง list ดูชื่อ file และ folder แต่จะแสดงรายละเอียดต่างๆเช่นวันที่ ขนาด
6. mkdir เป็นคำสั่งสร้าง directory หรือ folder เช่น
[boy@10.9.61.xxx]$ mkdir QM คือเราสร้าง folder ใหม่ชื่อ QM
7. rmdir เป็นคำสั่งลบ directory หรือ folder เช่น
[boy@10.9.61.xxx]$ rmdir QM คือเราลบ folder ชื่อ QM ( คำสั่งนี้จะลบได้เมื่อใน folder ดังกล่าวไม่มีอะไรบรรจุอยู่แล้ว ถ้ายังมี file อื่น อยู่ลบไม่ได้ )
8. rm เป็นคำสั่งลบ file เช่น
[boy@10.9.61.xxx]$ rm ZnO.hin หมายถึงลบ File ชื่อ ZnO.hin
[boy@10.9.61.xxx]$ rm ZnO.* หมายถึงลบ File ชื่อ ZnO. ทุกนามสกุล เพราะเราใช้ * หมายถึง file ต่างๆ
9. cd เป็นคำสั่งเปลี่ยน directory เช่น
[boy@10.9.61.xxx]$ cd QM คือเรากำลังเข้าไปยัง folder ชื่อ QM และเมื่อเราใช้คำสั้ง pwd เราจะเห็นว่าเราเข้ามาอยู่ /home/boy/QM
10. cp เป็นคำสั่ง copy file เช่น
[boy@10.9.61.xxx]$ cp Zno.hin CNT.hin แสดงว่าเราสร้าง file Zno.hin อีกหนึ่ง file แต่จะเป็นชื่อ CNT.hin
[boy@10.9.61.xxx]$ cp Zno.hin QM หรือ cp Zno.hin ./QM แสดงว่าเรา copy file Zno.hin เข้าไปยัง folder ชื่อ QM ( ถ้า QM เป็น folder ที่เราสร้างมาก่อนหน้านี้ )
11. mv เป็นคำสั่งย้าย file เช่น
[boy@10.9.61.xxx]$ mv Zno.hin QM หรือ mv Zno.hin ./QM แสดงว่าเราย้าย file Zno.hin เข้าไปยัง folder ชื่อ QM ( ถ้า QM เป็น folder ที่เราสร้างมาก่อนหน้านี้ )
[boy@10.9.61.xxx]$ mv Zno.hin CNT.hin แสดงว่าเราเปลี่ยนชื่อ file จาก Zno.hin เป็นชื่อ CNT.hin
12. sftp เป็นคำสั่งย้าย file จากเครื่องหนึ่งไปยังอีกเครื่องหนึ่ง เช่น สมมุติเรากำลังอยู่ในเครื่อง 10.9.61.xxx และต้องการส่งหรือรับ file กับเครื่อง 10.1.22.xxx
[boy@10.9.61.xxx]$ sftp boy@10.1.22.xxx เสมือนกำลังสร้างช่องเชื่อมต่อสำหรับเครื่อง 10.9.61.xxx กับ 10.1.22.xxx เมื่อใส่ Password แล้ว มันจะขึ้น sftp>
sftp> put Zno.hin ต้องการวาง file Zno.hin จากเครื่อง 10.9.61.xxx ไปยัง 10.1.22.xxx
sftp> get Zno.hin ต้องการรับ file Zno.hin จากเครื่อง 10.1.22.xxx มายัง 10.9.61.xxx
sftp> bye เลิกใช้งาน
13. chmod คำสั่งเปลี่ยนการอนุญาติเข้าถึงข้อมูล หรือ Folder เช่น เมื่อ ใช้คำสั่ง ll อาจจะปรากฏ
drwxr-x--- 6 boy LMIT 4096 Jul 30 2012 runjob
-rw-r--r-- 1 boy LMIT 1040 Oct 7 2012 runtests.txt
lrwxr-xr-x 2 boy LMIT 4096 Oct 9 2012 test
ด้านหน้า 10 ตัว ตัวแรกจะบ่งบอกว่า ชื่อที่ตั้งนี้คืออะไร เช่น d คือ Folder - หมายถึง File l หมายถึง link เช่น
drwxr-x--- 6 boy LMIT 4096 Jul 30 2012 runjob หมายถึง runjob เป็น Folder
-rw-r--r-- 1 boy LMIT 1040 Oct 7 2012 runtests.txt หมายถึง runtests.txt เป็น File
9 ตัวเลขที่เหลือ จะแบ่งเป็น 3 ชุด ชุดละ 3 ตัวอักษร : User/Group/Other โดย r หมายถึงอนุญาตให้อ่านและก็อปปี้ได้ ตัว w หมายถึงอนุญาตให้เขียนและลบได้ x หมายถึงอนุญาตให้ run โปรแกรมได้ เช่น
drwxr-x--- 6 boy LMIT 4096 Jul 30 2012 runjob หมายถึง ตัวเราเองทำได้ทุกอย่าง แต่คนที่อยู่ในกลุ่มเรา ( LMIT) เข้าไปแก้ไขไม่ได้แต่เข้าไปอ่านได้ run ได้ ส่วนคนที่ไม่ได้อยู่กลุ่มนี้ทำอะไรไม่ได้เลย ถ้าเราต้องการจะเปลี่ยน rwx พวกนี้สามารถใช้คำสั่ง
chmod o+rwx runjob หมายถึงการเพิ่ม rwx ให้ กับ runjob แสดงว่า คนที่ไม่ได้อยู่กลุ่มนี้ทำได้ทุกอย่าง
chmod g-r runjob หมายถึงการลบ r ให้ กับ runjob แสดงว่า คนที่อยู่กลุ่มนี้จะเข้าไปอ่านไม่ได้
14. vi เป็นคำสั่งที่ใช้ สร้าง File หรือเข้าไปแก้ไขใน file เช่น
[boy@10.9.61.xxx]$ vi cat.txt เรากำลังสร้าง file ชื่อ cat.txt ซึ่งเราจะเข้าไปเขียนข้อความต่างๆในนั้นได้ เหมือนเราใช้ Notepad โดยมันจะมีวิธีใช้หลัก 2 mode คือ mode insert กับ mode command เมื่อเรากด i มันจะเป็น mode insert คือเราจะเข้าไปพิมพ์ข้อความต่างๆได้ แต่เรากด esc มันจะเป็น mode command คือ mode การใช้คำสั่งต่างๆเช่นต้องการจะ save ต้องการจะหาตัวอักษร ต้องการจะออกจาก file โดย Command นี้สามารถดูได้จาก link >> http://nano-ku.webs.com/vi-command-Linux.pdf
15. คำสั่ง run โปรแกรม
[boy@10.9.61.xxx]$ nice +10 ~/rungxx(ชื่อ Program) Input-name> output-name &
16. Top เป็นคำสั่งดูว่าในเครื่องตอนนี้มีใคร run งานอยู่บ้าง เวลาจะออกจาก Top ให้กด ctrl + C
17. ps -x เป็นคำสั่งดูว่าตัวเรา run งานอะไรอยู่บ้าง ถ้าต้องการ ยกเลิกงานที่เรา run ให้ใช้คำสั่ง kill -9 ตามด้วยเลข pin งานนั้น (จะสังเกตเห็นตัวอักษร R)
18. การที่จะใช้ option ของคำสั่งต่างๆ ใช้ --help มันจะแสดง option ทั้งหมด เช่น ที่ ls --help มันจะบอกว่า list ดูชื่อ file และ folder ดูแบบไหนได้บ้างจะดูแนวนอน หรือ แนวตั้ง หรือ rm --help มันจะบอกว่าจะมีวิธีลบ file แบบไหนบ้าง เป็นต้น
###################################################
ที่มา http://nano-ku.webs.com/